Fot. Fotolia
Zwolennicy i propagatorzy głodówek twierdzą, że oczyszczają one organizm ze zmagazynowanych toksyn. Wiele osób stosuje je w celu szybkiej redukcji masy ciała. Głodówki mogą mieć jednak wiele niebezpiecznych skutków ubocznych.
Na czym polega głodówka?
Głodówka oznacza dobrowolną, okresową rezygnację człowieka z przyjmowania wszelkiego rodzaju pożywienia lub spożywanie go w bardzo małych ilościach np. 100, 200, 300 kcal dziennie. Osoby przeprowadzające głodówkę piją natomiast duże ilości wody.
Głodówki stosowane są najczęściej w celu zmniejszenia masy ciała lub oczyszczenia organizmu (tzw. detoksy). Niezależnie od oczekiwanych rezultatów, główną cecha głodówki jest niedostateczne odżywienie organizmu, co uruchamia proces spalania rezerw (glikogenu, tłuszczu).
Mózg człowieka odżywia się glukozą, czyli cukrem prostym. Po pierwszych 24 godzinach głodówki wyczerpują się zapasy glikogenu (cukier zapasowy) zmagazynowane w wątrobie i mięśniach. Rozkładany jest on do glukozy, która stanowi materiał energetyczny dla organizmu. Po pierwszej dobie organizm zaczyna wytwarzać glukozę z aminokwasów (cegiełek budujących białka) w procesie zwanym glukoneogenezą. Tkanka mięśniowa jest wtedy użytkowana jako materiał energetyczny. Po 2-3 dniach głodzenia organizm zaczyna wytwarzać ciała ketonowe, które są wykorzystywane jako alternatywne źródło energii zamiast glukozy, m.in. przez mózg. Prowadzi to do rozwoju kwasicy.
Negatywne skutki głodówek
Do negatywnych skutków głodówek należy spowolnienie tempa przemiany materii. Organizm, który nie otrzymuje pożywienia, przestawia się na „tryb oszczędzania” i zaczyna wydatkować mniej energii. Po zakończeniu postu, gdy wraca się do spożywania zwyczajowych porcji pożywienia, metabolizm pozostaje cały czas we wspomnianym „trybie oszczędzania”. Powstające nadmiary energii (kilokalorii) przekształcane są w tkankę tłuszczową, a masa ciała rośnie. W ten sposób powstaje efekt jo-jo. Dodatkowo głodówki powodują utratę masy mięśniowej.
Głodówki mogą prowadzić do wystąpienia zaburzeń wodno-elektrolitowych (np. niedobory potasu mogą prowadzić do zaburzeń pracy serca), bólów głowy, omdleń, ogólnego osłabienia. Powodują one przejściowy spadek odporności organizmu, dlatego zwiększają podatność na infekcje. Spada również temperatura ciała, pojawiają się problemy z koncentracją, zmniejsza się zainteresowanie seksem. Niedobory witamin i minerałów, białka, niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych prowadzą w dalszej kolejności do wypadania włosów i łuszczenia się skóry. Brak błonnika pokarmowego powoduje zaparcia.
Głodówki maja również swoje konsekwencje w sferze psychologicznej. Brak pożywienia może skutkować pojawieniem się objawów depresji, wahań nastroju, napadów gniewu i lęku.
Unikanie przyjmowania pokarmów jest szczególnie niebezpieczne dla osób chorych. Może bowiem wywołać atak choroby u osób cierpiących na dnę moczanową oraz ostre zapalenie dróg żółciowych u osób z kamicą pęcherzyka żółciowego. Głodówki mogą dodatkowo nasilić stłuszczenie wątroby, zaś u osób chorujących na cukrzycę powodować hipoglikemię (zbyt niski poziom cukru we krwi).
Stosowanie głodówek jest przeciwwskazane dla kobiet w ciąży i karmiących, osób z chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy, chorobami tarczycy i nerek, osób starszych, dzieci i młodzież. Są to grupy najbardziej narażone na skutki uboczne ich przeprowadzania.
Głodówki mogą być niebezpieczne dla zdrowia. Dodatkowo spadek masy ciała, jaki pozwalają uzyskać, zazwyczaj nie jest długotrwały. Warto z nich zrezygnować na rzecz zdrowej i zbilansowanej diety odchudzającej, która zapewni podaż wszystkich niezbędnych składników odżywczych i nie zaszkodzi zdrowiu.