Fot. Fotolia
Człowiek ma ewolucyjnie zakodowaną preferencję smaku słonego, co ma zapewnić dostarczenie organizmowi odpowiedniej ilości soli mineralnych, w tym sodu. Sód jest pierwiastkiem niezbędnym do utrzymania równowagi wodnej i elektrolitowej organizmu. Jednak w zbyt dużych ilościach szkodzi zdrowiu. Mechanizm, który w przeszłości pozwalał przetrwać gatunkowi, w obecnych czasach sprawia, że nadmiar sodu w diecie jest ogromnym problemem zdrowotnym.
Zapotrzebowanie na sól
Osoba dorosła potrzebuje jedynie 3-4 g soli (1500 mg sodu) aby jej organizm mógł prawidłowo funkcjonować. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca, aby spożycie soli ograniczyć do 5 g/dziennie. Polacy spożywają jej jednak dwu-, trzykrotnie więcej.
Konsekwencje nadmiaru soli w diecie
Sól kuchenna to mieszanina sodu i chloru. Stosowana jest jako przyprawa oraz konserwant do przedłużania trwałości wielu produktów spożywczych. To właśnie sód zawarty w soli, spożywany w zbyt dużych ilościach, zwiększa ryzyko pojawienia się takich chorób jak nadciśnienie tętnicze czy nowotwory żołądka. Nadmiar soli w diecie sprzyja również występowaniu udarów mózgu, osteoporozy oraz astmy.
Kto powinien ograniczyć sól?
Nadmiar soli szkodzi przede wszystkim osobom z chorobami nerek oraz nadciśnieniem i innymi chorobami układu krążenia (miażdżyca, choroba niedokrwienna serca, po zawale, czy udarze). Ograniczenie spożycia sodu jest jednak wskazane wszystkim, którzy chcą zmniejszyć ryzyko tych chorób i zachować zdrowie.
Sól o zmniejszonej zawartości sodu
Jednym ze sposobów na zmniejszenie ilości spożywanego sodu jest stosowanie soli o zmniejszonej zawartości tego pierwiastka. Sól niskosodowa lub bezsodowa należy do żywności funkcjonalnej, czyli żywności korzystnie wpływającej na funkcjonowanie organizmu. Ma ona za zadanie zmniejszać ryzyko chorób, poprawiać stan zdrowia lub samopoczucie.
W soli niskosodowej część sodu zastępuje się potasem i/lub magnezem. Zabieg ten sprawia, że dostarcza ona od 30% do 60% mniej sodu niż tradycyjna sól kuchenna. Potas zawarty w soli niskosodowej pomaga również regulować ciśnienie krwi. Dodatkowo sól o obniżonej zawartości sodu jest często wzbogacana w jod niezbędny do prawidłowej pracy tarczycy. Smakuje tak samo jak sól tradycyjna i może być stosowana do przygotowywania potraw gotowanych, pieczonych czy smażonych.
Należy pamiętać, że osoby chorujące na niewydolność nerek nie zawsze mogą stosować sole niskosodowe zawierające dodatek potasu, ze względu na trudności z usuwaniem tego pierwiastka przez nieprawidłowo funkcjonujący układ wydalniczy. Osoby te przed zakupem soli potasowej powinny skonsultować się ze swoim lekarzem prowadzącym.
Sole nie zawierające sodu (bezsodowe) produkowane są na bazie chlorku potasu. Niestety są trudno dostępne na polskim rynku. Nabyć można je w zagranicznych sklepach internetowych.
Sól sezamowa Gomasio
Sól przygotowana głównie na bazie sezamu, z niewielkim dodatkiem soli, to tzw. sól Gomasio. Można ją przygotować samodzielne w domu. O soli sezamowej pisaliśmy TUTAJ.
Istnieje wiele sposobów na zmniejszenie ilości sodu w diecie. Jednym z nich jest zamiana tradycyjnej soli kuchennej na sól niskosodową. W połączeniu ze zmianą stylu życia i sposobu żywienia może być ona skutecznym sposobem na poprawę stanu zdrowia.